De langste nacht

Amerika eind jaren 50, begin jaren 60. Je bent getrouwd met een man die carrière in het leger maakt en verhuisd voor hem samen met je kinderen naar de andere kant van het land. Je gaat wonen in een “legerwijk” en er is een grote sociale controle. Als vrouw mag je niet werken en alles wat je doet ligt onder een vergrootglas.
Je hebt een baan in het leger en wordt als operator voor een kernenergiecentrale overgeplaatst naar de andere kant van het land, samen met je vrouw en kinderen. Op je eerste dag kom je er achter dat de centrale niet naar behoren functioneert maar dat het “not done” is om hier melding van te maken. Jouw leidinggevende wil alles binnen kamers houden. Een conflict met hem loopt zo uit de hand dat je overgeplaatst wordt naar Groenland terwijl je vrouw hoogzwanger is van je derde kind. Ondertussen blijft jouw angst dat er iets ernstig mis kan gaan.
Dit is het verhaal van Nat en Paul, beide hebben verwachtingen, angsten en dromen, maar spreken die niet naar elkaar uit. Ze houden dingen voor elkaar geheim en hierdoor lopen de spanningen in hun huwelijk op.
De langste nacht is een ontroerend verhaal, vertelt uit de visie van zowel Nat als Paul, waardoor je voor beide sympathie krijgt. Maar ook een verhaal wat je meeneemt naar de tijd van voor het digitale tijdperk, waarin communicatie op afstand lastig is en daardoor zelfs niet gebeurd. Hierdoor ontstaat er onbegrip, worden kleine dingen uitvergroot en maakt iedereen zijn eigen waarheid.
Ondanks dat er niet heel veel gebeurd in het verhaal en er veel gedetailleerd verteld wordt, is de schrijfster er wel in geslaagd om een meeslepend verhaal met spanning te schrijven wat naar een climax gaat met een onverwacht einde.

Het verhaal speelt zich af in de periode 1959-1961. Nat en Paul vestigen zich samen met hun twee kleine kinderen in Idaho Falls. Paul, die militair is, gaat daar als operator werken bij een kleine kernreactor. Op zijn eerste werkdag wordt hem duidelijk gemaakt dat "wat we hier proberen te doen, is alles binnenshuis houden, alles in het leger houden". Al snel merkt Paul dat het er bij deze kernreactor anders aan toe gaat dan hij heeft geleerd tijdens zijn opleiding. Als Paul, die zich zorgen maakt over de veiligheid van zijn gezin, een gebeurtenis wil melden bij zijn baas, loopt het gesprek uit de hand. Korte tijd later krijgt Paul te horen dat hij voor een half jaar wordt overgeplaatst naar een
kernreactor op de poolcirkel.

Ondertussen blijkt Nat zwanger te zijn van hun derde kind. Het leven in Idaho Falls is niet wat zij er van had verwacht. Ook haar relatie met Paul vertoont barsten. Een deel van Nat is teleurgesteld in hem. Ze heeft genoeg van het alleen maar thuiszitten met de kinderen. Ze smacht naar een beetje avontuur. Paul daarentegen vindt het geen fijn idee als hij niet weet waar zijn gezin is. Vanwege de overplaatsing naar de poolcirkel wordt Paul gedwongen zijn gezin los te laten en komt Nat er tijdelijk alleen voor te staan.

Het verhaal wordt afwisselend verteld door Nat en Paul. Ook een aantal andere personages, zoals Jeannie, de vrouw van Pauls baas, vertellen hun verhaal. Is hun leven echt wel zo mooi als dat ze de buitenwereld willen voorhouden?

Door de ogen van Nat en Paul krijg je als lezer een beeld van hoe het leven van een militair en diens vrouw er in de jaren '50 en '60 uitzag. Aan welke militaire regels en etiquette moeten zij zich houden om opgenomen te kunnen worden in de kleine militaire gemeenschap.

Liefhebbers van 'Een keukenmeidenroman' kunnen hun hart ophalen met dit boek. Het verhaal is levendig geschreven. Als lezer voelde ik sympathie voor Paul die zijn gezin wil beschermen en daardoor onbewust zijn vrouw beperkt in haar doen en laten, maar ik voelde ook sympathie voor Nat die in haar drang naar avontuur soms dingen doet die ze achteraf beter niet had kunnen doen.

Alhoewel ik mij door de eerste pagina's van het boek heen moest zien te worstelen, mijn interesse ligt namelijk niet bij kernreactoren, pakte het verhaal mij toch vrij snel. Het is een boek wat je niet snel weglegt. Omdat het zo mooi geschreven is, raad ik je aan om het niet snel uit te lezen, maar er lang van te genieten. Want het gebeurt niet vaak dat zo'n mooi boek je pad kruist.

De langste nacht van Andria Williams

Met De langste nacht schreef Williams een geweldig meeslepende en beklemmende debuutroman. Ze verschaft ons een boeiende en gedetailleerde inkijk in het leven van Nat en haar man Paul. Met dank aan het wisselend vertelperspectief kunnen we een blik werpen op de hoogte- en dieptepunten van een huwelijk in de jaren 50-60. Een huwelijk vormgegeven door de militaire regels en etiquette die horen bij het leven op verplaatsing, in een kleine gemeenschap. Een mal die Paul wel lijkt te passen maar die voor de sprankelende Nat veel te beklemmend is.

We krijgen inzicht in een specifieke, zeer complexe wereld en dat maakt dit boek zo boeiend. Het boek is fictie maar is wel enigszins gebaseerd op iets dat zich heeft voorgedaan in een kleine kernreactor in Idaho in 1961. (Als je leest hoe het er toen (en misschien nu nog) aan toe ging slaap je iets minder gerust.)

Langzaam aan krijgen we meer en meer inzicht in de beweegredenen van de hoofdpersonages, die niet enkel en alleen bestaan uit Nat en Paul maar ook uit collega’s, hun vrouwe en mensen uit het dorp. Waarom ze huwden, waarom ze ongelukkig gehuwd blijven, waarom ze dingen verzwijgen of ze net stiekem als een knuppel in het hoenderhok gooien.

De langste nacht is een donker boek, dat stilletjes aan naar een finale kruipt die nog donkerder is. Je voelt de spanning van elke pagina zweven, je moet gewoon verder lezen tot het verhaal verteld is.
Ik zie de film al voor me…