Het Grote Niets

Het Grote Niets gaat ergens over, en toch is het een licht en heel prettig te lezen verhaal. Mooie ontroerende scènes wisselen af met hilarische situaties. Ik raad het iedereen aan!

Er is al eindeloos veel geschreven over WO2, maar toch geeft dit boek een uniek inzicht in “Het Ding”, vanuit het ontwapenend perspectief van een 7-jarig kind. Ontroerend, meeslepend, maar ook ongelofelijk grappig.

'Het grote niets' is een tragikomische familieroman van een Joods jongetje die zijn identiteit zoekt naar aanleiding van de gefluisterde verhalen binnen zijn familie. Over het 'Ding', de oorlog, wordt niet gesproken, tegelijkertijd praten ze aan een stuk over niets anders.
Wanneer een klein verhaal zo groots kan zijn weet je dat je een goed boek gelezen hebt. Vanuit de ziens- en vertelwijze van de zevenjarige Naff wordt 'Het ding', de oorlog groots en meeslepend uitgelegd. Naff is al vroeg wijs voor zijn leeftijd, hier en daar misschien iets te wijs wat de lezer kan irriteren. Hij is erg gevoelig voor de stemming van de mensen om hem heen en doet niets liever dan de sfeer op te vrolijken. Wanneer hij een fotoboek onder ogen krijgt wordt hem duidelijk waar de bedrukte sfeer in huis, en het gefluister onderling bij familieleden vandaan komt. In zijn tekenschrift maakt hij tekeningen met bijpassende verhalen om de mensen op te vrolijken, deze verteld hij wanneer het hem maar uitkomt iets wat niet altijd gewaardeerd wordt. Na de verhuizing van de familie van Amsterdam naar Zaandam, ervaart Naff ook zelf hoe het voelt om anders te zijn, in zijn geval Joods. Via de zondagsschool in de synagoge leert hij Iris kennen, met haar reist hij op zijn zeventiende naar Tel Aviv. In de kibboets aldaar vind hij opnieuw zijn weg naar zijn schrijfschrift.
Al vele boeken hebben het verhaal van de verschrikkingen en de nasleep op volgende generaties over proberen te brengen maar soms zit er in al zijn eenvoud een pareltje tussen en dat is deze, 'Het grote niets'. Het is een lichte en prettige leesstijl met veel gevoel voor humor. Iets wat vaak uit den boze is bij dit onderwerp maar in de kringen van de Joodse gemeenschap wel tot een van hun overlevingstactieken behoort, met name zelfspot. Het is ook een ontroerend verhaal omdat het voelt alsof je deel uitmaakt van dit gezin.
Er is duidelijk een tweedeling in vertelstijl. Het eerste gedeelte is vanuit kinderlijk begrip met zijn bijpassende taal en gedachten. Het tweede gedeelte vanuit een puberbrein met al zijn onzekerheden. Wat ook goed gedaan is is dat je de gruwelijkheden hier en daar wel aangestipt worden maar nergens met echte woorden beschreven. Des te knapper is dat. Dit boek is een aanrader voor jong en oud en met 234 pagina's ook nog eens zo uit te lezen.

Het Grote Niets van Nadav Vissel

Het Grote Niets is een boek dat vlot leest. De soms ongemakkelijke dan weer humoristische en absurdische fragmenten maken dat het boek niet te zwaar wordt.
Vissel neemt je mee in de belevingswereld van een jongen die op zoek gaat naar het volk waartoe hij behoort. Hij wil erbij horen maar dat loopt alles behalve soepel.
De hoofdpersoon groeit op in een joods gezin na de tweede wereld oorlog, en behoort tot een volk. Uit zijn observaties en de verhalen die hij oppikt voelt hij dat dit volk heeft geleden tijdens “dat ding” de oorlog zoals hij deze noemt. Hij wil het volk helpen maar zijn wijze opbeurende uitspraken zoals hij ze zelf ziet, worden niet altijd goed opgevat. Je voelt al lezend de dilemma’s waar hij mee worstelt.

Nadal Vissel heeft met Het Grote Niets een lichte roman geschreven over een zwaar thema.

Het grote niets is het tragikomische verhaal van een joodse jongen. Na het lezen van een paar hoofdstukken sloot ik het ventje direct in mijn hart. Het boek is grotendeels gebaseerd op de eigen jeugdherinneringen van Nadav Vissel. Naff weet dat hij tot een bijzonder volk behoort; een volk met een heel indrukwekkend en lang verleden. Tot zijn spijt is er een Ding waar zijn familie niet met hem over wil spreken; iets wat heel geheimzinnig, verdrietig en beangstigend is. Wanneer hij op zijn zevende verjaardag een oorlogsboek in de huiskamer ontdekt, wordt zijn fascinatie gewekt.

Naff wil bij het Joodse volk horen en zou de mensen graag willen helpen bij het verwerken van hun oorlogstrauma’s. De jongen heeft goede bedoelingen, maar het pakt niet altijd goed uit. In zijn schrift schrijft hij verhalen over de oorlog en maakt er indrukwekkende tekeningen bij. Op de meest ongepaste momenten begint hij spontaan verhalen over de oorlog te vertellen; wat vele ongemakkelijke momenten voor zijn familie oplevert.

Op zijn zeventiende vertrekt hij met een vriendin naar Tel Aviv, waar een schrijfcursus over de Shoah georganiseerd wordt. In het Joodse thuisland komt het verleden plotseling tot leven. Heden en verleden worden één en Naff komt terecht in Het Grote Niets.

Het is een echt leesclubboek, het bevat veel interessante thema’s om met elkaar over te praten, zoals familiebanden, verliefdheid, coming of age, de zoektocht naar de eigen identiteit en (natuurlijk) oorlog. Veel Holocaust overlevers geven hun trauma’s door aan hun kinderen. In dit verhaal ligt de nadruk op de gevolgen van de oorlog op een generatie heeft die hem zelf niet meegemaakt heeft. Ook Naff’s leven wordt door het Ding beheerst.

Het is een pakkend verhaal en mooi geschreven.
https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/het-grote-niets-nadav-vissel

Een ontroerend verhaal over een fascinerend gegeven; hoe verwerkt een 7-jarige de gevolgen van een oorlog, dè oorlog van zijn ouders. In 234 pagina's ervoer ik zelf de emoties, het verlangen en vooral het inzicht van de schrijver. Werkelijk subliem gedaan!

Heerlijk geschreven coming of age verhaal van een Joodse jongen die opgroeit in een Hollands provinciestadje 25 jaar na de tweede wereld oorlog.

Zevenjarige Naff is een intelligent en leergierig jongentje die gaat beseffen dat hij van Joodse afkomst is. Van zijn zevende tot ongeveer zijn zeventiende jaar kunnen we hem volgen.
Zijn ouders en familie hebben de oorlog meegemaakt en zijn hierdoor getraumatiseerd, ze zwijgen hierover maar ondertussen wordt het toch veel benoemd d.m.v. opmerkingen etc. Naff voelt dit goed aan, maar kan er ook niet echt de hand op leggen en gaat op zijn eigen manier op onderzoek uit met als voornamelijk doel zijn volk te redden, wat niet altijd gewaardeerd wordt omdat hij het op zijn kinderlijke en eigenzinnige manier benaderd.
Ondanks het serieuze onderwerp leest het lekker weg zonder te belastend te zijn, daardoor maakt het boek veel indruk. Vanuit het kinderperspectief gezien leef je echt met Naff mee

Het Grote Niets door Nadav Vissel.
Het thema van het boek is de Tweede Wereldoorlog en wat dat voor het joodse volk heeft betekend. Opgetekend door de jongen Naff, behorend tot het gezin bestaande uit een vader (arts in een Amsterdams ziekenhuis), moeder, broer Jajo en de nodige ooms, tantes, oma Boma en opa en oma Bussum.
Het tragikomische verhaal wordt verteld in de ik-vorm door Naff, een vroeg wijs mannetje, wat erg getrokken werd door het “Ding”, een stemming of gevoel wat er in huis hangt zonder precies te weten wat dat is. Het krijgt vorm als hij op zijn zevende verjaardag een fotoboek onder ogen krijgt. Ook verhalen uit de familie maken dat het “Ding” een naam krijgt: de oorlog, en wat dat betekende voor de familie maar ook voor het joodse volk. Naff heeft een tekenschrift waarin hij tekent en verhalen schrijft. Die verhalen moeten het volk waartoe hij behoort helpen om los te komen van de oorlog en deze achter zich te laten. Deze verhalen bedenkt hij zelf en vertelt ze te pas en te onpas op bijeenkomsten en verjaardagen, hoewel dat meestal niet gewaardeerd wordt.
Naff groeit op in Amsterdam en verhuist naar Zaandam. Daar zijn geen kinderen van joodse afkomst en veel van zijn grapjes en verhalen worden vaak niet begrepen. Zijn middelbare schooltijd brengt hij door op een gereformeerde school omdat zijn vader vindt dat een strenge omgeving goed voor hem is. Omdat zijn tekenschrift is kwijtgeraakt is hij gestopt met schrijven en tekenen en gaat hij meer lezen.
Via de zondagschool in de synagoge in Amsterdam leert hij Iris kennen die ook van schrijven houdt. Samen gaan ze naar een schrijfcursus in het Holocaustmuseum in Tel Aviv in de zomervakantie voor het laatste schooljaar. In Jeruzalem komt hij in een kibboets waar zijn nicht Esther woont. Door werkzaamheden daar komt hij uit zijn Grote Niets (zoals hij het zelf noemt), de periode waarin er niets op papier komt en begint hij weer met schrijven. Een keer thuis gekomen trekt hij zich terug op zijn kamer en zet zijn verhaal over leven met de oorlog op papier.

Het boek is vlot geschreven. Het eerste deel vanuit het kind, met het daarbij passende taalgebruik, je ziet het mannetje bijna lopen en leven, het tweede deel vanuit de puber/adolescent. Ik vond het een mooi gegeven: op de eerste pagina heeft hij benoemd wat ik van huis uit herken: je voelt dat er iets in huis “hangt” maar je weet niet wat dat is, het wordt je niet verteld want daar ben je nog te klein voor.
Zonder veel op de gruwelijkheden in te gaan (ze komen af en toe in de verhalen van zijn vader wel voorbij), krijg je een goede indruk wat deze periode voor het gezin heeft betekend en wat dat bij hem teweeg heeft gebracht. Omdat het met humor geschreven is, is het een prettig leesbaar boek en blijf je niet met een zwaar gevoel achter.

Het grote niets’ door Nadav Vissel.

Vol vaart en humor wordt hier het verhaal verteld door Naff. Naff is de ik-persoon in het verhaal. Hij komt uit een Joods gezin bestaande uit vader, moeder en een acht jaar oudere broer. Het verhaal begint op het moment dat Naff zeven jaar wordt. Naff is een observerende jongen die graag en veel vragen stelt. In zijn onwetendheid stelt hij pijnlijke vragen over een oorlog die hij niet heeft meegemaakt, maar die wel deel uitmaakt van zijn leven.
Al jong heeft hij een missie: ik wil ‘het volk waartoe ik blijkbaar behoor’ ‘Het Ding’ (de oorlog) laten vergeten. Hij gaat fantasierijke verhalen schrijven en tekeningen maken van alle kleine stukjes informatie die hij hoort over zijn volk en ‘Het Ding’.
Als hij deze verhalen gaat vertellen en zijn tekeningen laat zien, bereikt hij het tegenovergestelde. De mensen zijn ontzet en vragen zich zelfs af of hij Joden haat. De mond wordt hem gesnoerd en zijn schrift vol verhalen en tekeningen verdwijnt spoorloos.
Zonder zijn verhalen raakt Naff ontworteld en doelloos. De missie voor het bevrijden van zijn volk verandert in een persoonlijke zoektocht naar zichzelf. Deze zoektocht leidt hem op 17-jarige leeftijd naar Jeruzalem. Daar neemt het verhaal mythische vormen aan. Door slaapgebrek krijgt hij visioenen over de kippen die hij vangt voor de koosjere slacht. De verhalen die de kippen hem vertellen schrijft hij op en belanden samen met de kip bij de slager. Uiteindelijk redden deze verhalen hem van zelfmoord.
In Jeruzalem hervindt hij zichzelf en schrijft hij dit boek. Al schrijvend komt hij tot de conclusie dat het het beste is als de oorlog in ‘Het grote niets’ verdwijnt. Een collectief wissen van het trauma, de draad oppakken vóór de oorlog en doorgaan ná de oorlog. Hij laat het verhaal lezen door een vriendin die hem daarna de vraag stelt: die malle tijd vergeten, hoe helpt je dat vérder in de toekomst? En dan volgt een prachtige conclusie van een jongen aan het begin van zijn volwassen leven, die je als lezer nog dagen na laat denken: ‘...ik had een geschiedenis, een oorsprong ook zonder die oorlog, maar ze had ook gelijk. Waar lag mijn toekomst? Onze toekomst? Hoe moest het volk nu verder? Het was misschien niet zo dat mensen niet geholpen wilden worden om van die oorlog af te komen, er was geen ontkomen aan...’