Het wilde deel van de wereld Over de natuur in het antropoceen

Vooraanstaande filosofe verkondigt nieuw geluid in de discussie over het antropoceen: De natuur blijft! In het antropoceen stelt de mens zichzelf centraal en probeert hij de wereld op grote schaal te beheersen. De natuur wordt gereduceerd tot instrument en verliest haar intrinsieke waarde. Virginie Maris pleit voor een herwaardering van de natuur in haar radicale anders-zijn. Tegenover de platte, grenzeloze wereld van het antropoceen stelt Virginie Maris ‘het wilde deel van de wereld’. Haar benadering veronderstelt een andere manier van denken over, en omgang met de natuur. Het is van belang onszelf te begrenzen, om zo de soevereiniteit van de wilde natuur zeker te stellen, en haar te beschermen tegen uitbuiting en vervreemding. We moeten ons in de wilde natuur gedragen als bezoekers van een vreemd land, niet als opzichters of beheerders. ‘Het wilde is alomtegenwoordig – het is de kleine woelmuis die zich een weg baant dwars door de kaarsrechte rijen maïs, het is de zwerm putters die elke winter terugkeert om zich uitbundig te goed te doen aan de zonnebloempitten in de voederbakjes in de tuin, het zijn de paardenbloemen die uit het asfalt steken, het is de torenvalk met haar nest boven in de Notre-Dame. Het is misschien ook een archaïsch, vitaal deel van onszelf.’ Virginie Maris is omgevingsfilosoof bij het Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) en het Centre for Functional and Evolutionary Ecology (CEFE). Haar onderzoek richt zich op biodiversiteit, natuurbehoud, natuurwaarden en de relaties tussen ecologie en economie. Ze schreef meerdere boeken over deze onderwerpen. Het wilde deel van de wereld is het eerste werk van haar hand dat in het Nederlands verschijnt. ‘Het radicale perspectief van het Antropoceen, zo waarschuwt Virginie Maris, kan verhelderend zijn, maar het gezichtspunt van zo’n analyse ligt buiten de aarde, alsof wij niet zelf deel van het probleem zijn. Hierdoor gaan mensen zoeken naar grootschalige technologische oplossingen, terwijl de dreiging omvattender is en eerder te maken heeft met onszelf, met onze kennis en onze manier van de wereld ervaren.’ – ●●●● NRC Handelsblad ‘Moet de mens in het Antropoceen de natuur redden? Virginie Maris pleit voor een bescheidener houding: we moeten ons terugtrekken. Minder verbruiken, ruimte geven aan de natuur. Die redt zichzelf vervolgens wel.’ – Filosofie Magazine