Hitlers pianist de financier van Mein Kampf, vertrouweling van Hitler en bondgenoot van Roosevelt

Geschreven bij Hitlers pianist

Een bijzondere biografie dat leest als een thriller.
Dit boek geeft een inkijk in Hitler's privéleven en de opkomst van de NSDAP.
Een knap geschreven boek door Conradi!

Het boek is geschreven vanuit de persoon 'Putzi' en de schrijver laat een oordeel aan de lezer zelf over. Dus geen boek waarin de schrijver zelf een moreel standpunt inneemt.

Een minpunt zijn de vele details die historisch gezien van minder belang zijn gebleken.
Maar dat is ook gelijk de kracht van dit boek: geschreven vanuit de realiteit van toen.

Geschreven bij Hitlers pianist

Biografie over het leven van Ernst (Putzi) Hanfstaengl. Duitser, met Amerikaanse moeder, afgestudeerd in Harvard en gewerkt in de Amerikaanse tak van het familiebedrijf. Zijn Amerikaanse jaren worden kort beschreven want het draait om zijn relatie met Hitler.
Deze bijzondere, extravagante man die invloed en inkijk had in alle ontwikkelingen in Hitlers Duitsland is nauwelijks bekend en komt niet in geschiedenisboeken voor als belangrijke speler bij opkomst en ondergang van het Duitse Rijk. De biografie geeft inzicht op zijn houding t.o.v. het regime en gedachtegoed, net als morele strubbelingen en provocerende daden.

Na zijn verblijf in Amerika keert hij terug naar een Duitsland in verwarring. Na de bijeenkomst in 1922 in de Kindlkeller waar Putzi Hitler voor het eerst hoort spreken is hij onder de indruk van de overtuigingskracht en retoriek van deze man. Nadat hij Hitler privé ontmoette ontstond een persoonlijke vriendschap, die in de jaren 30 zou bekoelen. Hoewel P. vanuit zijn Amerikaanse achtergrond democratischer dacht versterkte zijn strenge, gedisciplineerde Duitse opvoeding uit zijn jeugdjaren zeker de aantrekkingskracht die Hitler uitoefende. Daarnaast zag hij in Hitler iemand die de slechte situatie -economisch en politiek- in Duitsland kon verbeteren. Door zijn verblijf in Amerika had P. aan de zijlijn gestaan en had het gevoel dat hij t.o.v. zijn thuisland in gebreke was gebleven en nu een bijdrage kon leveren. Hij had het gevoel een positieve bijdrage te kunnen leveren door politieke ideeën en denkbeelden van Hitler bij te schaven.
P. ontwikkelde zich binnen de nationaal socialistische partij. Voor de vorm secretaris van Hitler, maar zorgde vooral als pianist voor vermaak van Hitler wanneer deze er om vroeg. Niet alleen was hij pianist, maar ook componist van speciale stukken/marsen voor de "beweging" - kortom P. zette op diverse fronten zijn "bekendheid" in om de partij, en Hitler, te steunen. Dat P. een bekend figuur bleef bleek ook wel weer door de commotie in Amerika toen hij daar in 1934 op Harvard was ter ere van het 25-jarig alumnifeest van zijn jaar (1909). Hij ging zich ook al vroeg bezighouden met publiciteit zoals tijdens de "Bierkellerputch" en later, toen Hitler aan de macht gekomen was, via zijn contacten met buitenlandse journalisten, tot hij op enig moment zelfs perschef buitenland werd voor de door de partij opgezette krant.

De verwijdering in de jaren 30 had te maken met een aantal mensen in de kring rondom Hitler. De verhouding tussen P. en Hitler, maar ook hoe hij tegen de partij en machthebbers daarin aankijkt en de botsingen die hij had, werden steeds duidelijker. Dit leidde tot een breuk waardoor beiden elkaar niet meer persoonlijk zouden ontmoeten nadat P. in 1937 vluchtte.
Vanaf 1942, na internering in Engeland en Canada werkte P. als speciale informant in Amerika tot 1944 toen hij weer naar Engeland teruggestuurd werd. Na deze 2e internering werd hij in 1946 naar Duitsland gestuurd en in strafkamp Recklinghausen opgesloten om dat jaar weer vrijgelaten te worden. De naoorlogse periode geeft ook hier relatief kort weer hoe het met Putzi verder ging tot hij tenslotte in 1975 op 88 jarige leeftijd overleed.

Geschiedkundig duidt het vooral de gebeurtenissen en veranderingen in het dagelijks leven van het Duitse volk, ook die gebeurtenissen die voor velen minder bekend zijn - veel minder in ieder geval dan het bekende gevolg hiervan, de 2e wereldoorlog. De wereldgeschiedenis wordt uitstekend weergegeven via gebeurtenissen in jaren dat Hitler aan de macht was. Boek geeft een uitstekende inkijk op ontstaan van dat nieuwe Duitsland, ontwikkeling van de partij en Hitler zelf en vertelt steeds Putzi's boeiende levensverhaal. De balans hierin is prima gevonden.
Een boeiend boek dat nergens verveeld door droge historische feiten, maar vooral sfeer weergeeft van de 20 jaar dat Duitsland in de ban van Hitler was en het nationaal-socialisme op de koop toenam.

Deze door Peter Conradi geschreven biografie over Ernst Hanfstaengl, alias 'Putzi', geeft een genuanceerd beeld van de man die hoopte één van de belangrijkste paladijnen van Hitler te worden. Conradi geeft in een eenvoudig, maar eveneens gedetailleerd verslag, de opwindende periode van 1922 tot 1937 weer waarin Putzi zich trachtte op te werken binnen de nazistaat, maar uiteindelijk door Hitler enkel werd beschouwd als zijn pianist.
Putzi speelde de muziek van Richard Wagner, de lievelingscomponist van de Führer, op een wijze waarbij Hitler in opperste vervoering kwam en zich dan in het midden van de 'operabühne' van Tristan en Isolde waande.
Ondanks het feit dat Putzi door de Führer tot woordvoerder buitenland werd gebombardeerd, bleef tot Putzi's grote spijt, zijn invloed binnen de tentakels van het Derde Rijk beperkt. Een belangrijke reden hiervoor was dat zijn 'interne' tegenstander Joseph Goebbels als propagandaminister véél meer invloed uitoefende op Hitler dan dat Putzi kon uitoefenen door zijn muziektalent en zijn buitenlandkennis.
In 1937 viel Putzi in ongenade bij zijn nationaal-socialistische vrienden en nam de vlucht na een vreemd en mysterieus voorval. Helaas wordt dit voorval in het boek niet echt verduidelijkt, vermoedelijk omdat het in realiteit ook nooit helemaal duidelijk is geworden en Conradi de 'waarheid van onduidelijkheid' geen geweld wil aandoen.
De spanningen tussen de geallieerden, m.n. tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika, komen duidelijk tot uiting in het getrouwtrek door beide partijen omtrent Hanfstaengl. De Churchill clan wou Putzi in de eerste plaats als oorlogsmisdadiger behandelen terwijl de Roosevelt clan gebruik wou maken van de kennis en het geheugen van Putzi om over de nazistaat en over de Führer zoveel mogelijk informatie te verzamelen.
Putzi was in wezen een 'Amerikaanse' Duitser. Hij had gestudeerd aan Harvard University en leidde nadien in New-York het 'Fine Arts Publishing House' dat eigendom was van zijn vader Franz Hanfstaengl. Samen met zijn echtgenote Helene Niemeyer en hun zoontje Egon migreerde Putzi in 1921 terug naar de nog jonge Weimarrepubliek. Toen hij eerder in 1905 zijn geboorteland inruilde voor Amerika vertrok hij nog vanuit het Duitse Keizerrijk, in tijd nog bijna 10 jaar verwijderd van de Eerste Wereldoorlog. In 1922 werd Putzi's aandacht gevestigd op een aanplakbiljet in de straten van München waarop een toespraak van een zekere Adolf Hitler in de Kindlkeller werd aangekondigd. Putzi toog naar de bijeenkomst van deze 'Teufelskerl'...
Een interessante passage die door Conradi wordt behandeld betreft het 'voorkomen van de zelfmoord' die Hitler in 1923 wou plegen na de mislukte Bierkellerputsch in München op 8 en 9 november. Na het uiteenslaan van de putchisten door politie- en legereenheden vluchtte Hitler naar het buitenverblijf van Putzi gelegen in Uffing, in de nabijheid van München. Aangezien Ernst Hanfstaengl, door zijn eigen deelname als putchist, reeds op de vlucht was richting Oostenrijk, trof Hitler in het landhuis Helene, Egon en een dienstmeisje aan. Toen agenten op de avond van 11 november Hitler in Uffing wilde arresteren greep de gewonde putchist naar zijn pistool en riep: 'Ik ga nog liever dood'. Helene nam het pistool van hem af.